Хаттама №3

13.05.2025 жыл                      

Күн тәртібінде:

Тыңдалды: Тақырыбы: №2 әдістемелік кеңес шешімдерінің орындалуы

Сөйледі: Әдіскер Г.К.Абенова. Тәрбие жұмысын жоспарлау педагог қызметінің жалпы жүйесіндегі маңызды буын болып саналады. Ойластырып жоспарлау оны дұрыс ұйымдастыруды қамтамасыз етеді. Жұмыс перспективалармен белгілейді, тәрбие жұмысынын белгілі бір жүйесін жүзеге асыруға кемектеседі.Форма үшін ғана емес, жақсы жасалған жоспар педагогтың күнбе-күнгі тәрбие жұмысына көмектеседі. Педагог жоспар жасағанда балалармен тәрбие жұмысының негізгі міндеттерін мазмұнын, формалары мен әдістерін іріктеп алу үшін болып табылатын документтерді пайдаланады. Соңғы шыққан қаулы, бұйрықтар, оқу программасы, тәрбиеленушілерді тәрбиелеудің үлгі мазмұны, “нысанына ” жатады. Педагог   жоспар жасағанда еліміз үстіміздегі жылы атап өтетін маңызды оқиғаларды ескереді.

Тәрбиеші өз жұмысын жоспарлағанда бөбекжай-бақшаның  жұмыс жоспарын басшылыққа алады. Бүкіл бөбекжай-бақшаның   істері мен жоспарлары  тәрбиешінің жұмысының бір бөлігі болып табылады.

Бөбекжай- бақшаның  міндеті әр балаға жан-жақты дамуына қамқорлық жасау болып табылады. Оны орындау педагогтан жан-жақты күрделі жұмыс жүргізуді талап етеді.

Тәрбие жұмысындағы аса күрделі әр жақтылықты тәрізді белгілі бір схемаға қалай сыйғызуға болады. Бұл педагог үшін онай шаруа емес.

Жоспар жасау дегеніміз -тәрбие жұмысының бүкіл барысын, оны ұйымдастыру үшін жалпылай және ұсақ -түйініне дейін ойластыру және қағаз бетіне түсіру, оның нәтижелерін алдан ала көре білу. Негізгі міндетті орындаған педагог енді келесі бір негізгі міндетті-балалардың бойында кластастарын жақын білуге деген ынта тудырып, оларды өзара табыстыру арқылы класта жолдастық қарым-қатынас жасау міндетін алға қояды. 

Ал бөбекжай бақшаның негізгі жұмыстары ол күн тәртібі және циклограммаға негізделеді. Тәрбиешілерге күн тәртібі бойынша жұмыс жасау керек екендігін қадап айтты.  

Шешім: Күн тәртібі қатаң сақталсын.

2.Тыңдалды: Тақырыбы: «Күн тәртібінің орындалуы

Мәдени-гигиеналық машықтарын қалыптастыру»

Сөйледі:   Әдіскер Г. К. Абенова Отбасындағы бала тәрбиесінің дұрыс болуы, ондағы ересектер әрекетін бірлігі мен ынтымақтастығына тікелей байланысты болады.

Бұл өз кезегінде отбасындағы тәрбиелеу және білім беру жұмыстарын дұрыс ұйымдастыру арқылы қамтамасыз етіледі. Бұл бала дұрыс өсіп-жетілу үшін жағымды гигиеналық жағдай, әр түрлі іс-әрекет түрлерін және бос уақытын, дем алуын және т.б. ойластыруды көрсетеді. Демек, бұл қандай жаста болмасын баланың бір күндік күн тәртібін дұрыс ұйымдастырудың аса мәнді екендігін дәлелдейді. Сондықтан, «күн тәртібінің» дұрыс ұйымдастырылуы – баланың жан-жақты дамуы үшін аса қажетті тәрбиелеу – білім беруші іс-шаралар жүйесі ретінде күн тәртібін жүзеге асырудың шарты болмақ.

Дұрыс құрылған күн тәртібі дегеніміз күн барысындағы сергу мен ұйқының үйлесуі, іс-әрекеттің әр түрінің және сергу процесіндегі демалыстың мақсатқа сәйкес тиімді алмасуы, яғни:

1) отбасында  еңбектің ұйымдастырылу уақыты мен олардың демалыспен сәйкес келуі;

2) уақытында дұрыс тамақтану;

3) ұйқының қануы;

4) таза ауада жеткілікті серуендеу.

Күн тәртібінің маңыздылығы мен қажеттігі мынада, ол дененің ішкі мүшелері мен организмнің физиологиялық жүйелерінің дұрыс қалыптасуын және баланың сергектігін қамтамасыз етеді, жүйке жүйесін артық шаршаудан қорғайды, өз уақытында дұрыс дамуы үшін жағымды жағдай орнатады, жағымсыз факторлардың әсеріне қарсы тұру, жаңа жағдайларға бейімделе білу қабілетін қалыптастырады.

Балалардың уақыты мен ұйқысын ұйымдастыру

Бақылау барысында балалар белсенді қимылдайды. 5-6 сағатқа дейін үзіліссіз әрекет ету қабілеті бар.  Баланың белсенді әрекет етуі көпшілік жағдайда оның жұмысқа қабілеттілігіне, көңіл-күйіне, ұйқысының дұрыс болуына байланысты.

Балалар ойыны сипаты мен мазмұны жағынан әр түрлі болуы қарастырылған: сюжетті-ролдік, дидактикалық, қимыл-қозғалыс, спорттық, ұлттық. Баланың жан-жақты дамуында ойынның маңызды рөл атқарғанын ескеріп, оған міндетті түрде басшылық жасалады. 

Балалардың тамақтануы

 Балабақшада уақытында, мөлшерімен, 4 рет тамақтануды дұрыс ұйымдастырылған.

Баланың үйлесімді дамуы және зат алмасуы қалыпты жүруі үшін тамақтың құрамында организмді энергиямен толықтырушы қажетті элементтер болып саналатын көмір, май, белоктардың жеткілікті болуына назар аударылады. Ас мәзірін әзірлегенде ұннан, тарыдан, көкөністен істелетін тағамдардың үйлесіп келуіне мән берілген. Бала тағамының құрамында сүттен даярланатын тағамдардың болуы міндетті (қаймақ, ірімшік, айран т.б.)

Серуен

Таза ауада болу – баланың денсаулығын нығайтады және организмді шынықтырады, танымдық мүмкіндіктері мен қимыл-қозғалыстарын белсендіреді.

Бала күнделікті қандай болмасын ауа райында 4-5 сағат серуендейді. Жыл мезгілі ауысуына байланысты серуен уақытының өзгеріп отыруы да мүмкін. Дұрыс ұйымдастырылған серуен – қимыл-қозғалыс және спорттық ойындарды, дене жаттығуларын қолдануды, бақылау, еңбек, өздігінен іс-әрекетпен айналысу және т.б. көрсетеді.

Баланы әр серуеннен оралған соң өздігінен шешініп, жуынып-шайынуға үйренген.. 

Ұйқы

Ұйқы – бұл адам организмінің қажеттілігі. Оны толық қанағаттандыру адамға жақсы көңіл-күй және күш береді.

Мектеп жасына дейінгі баланың ұйқысының дұрыс болуы, оның нақты денсаулығы мен дұрыс дамуының негізі болмақ. Бала күніне 11-12 сағат ұйықтайды. Ал күндізгі ұйқының ұзақтығы баланың жасына байланысты 2-2,5 сағатқа созылуы мүмкін. Бала төсегінің, жастығының, ұйықтағанда киетін киімінде өзіне шақ болғаны жөн. 

Күн тәртібінің баланы дамыту мен тәрбиелеудегі орны.

Баланың дұрыс дамып өсуінің, тәрбиеленуінің негізі – күн тәртібі. 

Күн тәртібі дегеніміз – баланың күнделікті қайталанып отыратын іс-әрекетінің, тынығатын кезеңдерінің нақты, белгілі бір жүйемен ауысып келуін көздейтін, тиімділігі ғылыми негізделген, үйреншікті өмір тәртібі. Баланың дұрыс өсуіне жағдай жасау үшін күн тәртібі жас шамасына, психофизиологиялық ерекшеліктеріне, денсаулығына, ата-ананың жұмыс істеу уақытына байланысты құрылады. «Балабақшада оқыту және тәрбиелеу бағдарламасында» жас шамасына қарай құрылған әрбір топтың күн тәртібі белгіленген, әр кезеңге лайықты іс-әрекеттің түрлері, дене, ақыл-ой күшіне сай сергектігі, таза ауада болуы, демалысы, тамағы, ойыны, қимылы нақты анықталған.

Барлық мектеп жасына дейінгі топтағы балалардың демалысы мен іс-әрекетінің түрлері ортақ, тек жылдан жылға олардың мазмұны күрделеніп, тапсырма көлемі артады, ұйқысы мен сергектігінің ұзақтығы өзгереді.

3.Тыңдалды: Тақырыбы: «Әдістемелік жұмысқа қанағаттану деңгейі» сауалнамасы. Педагогтардың кәсіби қиындықтарының диагностикасы.

Сөйледі:   Әдіскер Г. К. Абенова,  тәрбиеші Накипова Б.Ж. «Педагогтін рейтингтік картасы» жүргізу, қорытынды диагностикасын шығару бойында мониторинг жүргізді. Педагогтердін 89% бағдарламаны еркін меңгеріп жұмыс жасайтындарын көрсетсе, 11% білемін, жартылай меңгергенін көрсетті. 

4. Тыңдалды: Оқу жылының жұмысы қорытындысы нәтижесінде мадақтауға ұсынатын педагогтар кандидатурасын қарау 

Сөйледі:  әдістемелік бірлестік жетекшісі Накипова Бану Жамбыловна 2024-2025 оқу жылында әртүрлі сайыстарға қатысып өздерін жан-жақты көрсете білген педагогтарды атап оларды, жаңа оқу жылында мұғалімдер күні қарсаңында мадақтауға ұсынды.

5.  Тыңдалды: Тақырыбы: Балалардың мектепте оқуға дайындығы.

Сөйледі:   Педагог- психолог Жораева Г.Е. мектепке бару - кез келген баланың өміріндегі маңызды бір сәт. Оның мектепке аяқ басқан алғашқы күндері қалай өтіп, мұғалімдермен, құрбы-құрдастарымен қарым-қатынасы қалай қалыптасса, оның сабақ үлгірімі де, келешек әлеуметтік табыстары мен өзін-өзі керсете білу қабілеті де кәбіне-көп солай қалыптаспақ. Осыған байланысты мектеп басшылары мен педагогтары алдында оқудың алғашқы кезеңін тиімді ұйымдастыру, білім ұясына жаңа келген баланың тез үйренісіп кетуіне жағдай жасау мәселесі алдыңғы кезекте турады. Бұл проблема әсіресе 12 жылдық оқуға көшу жағдайында айрықша кәкейкесті сипат алып отыр. Өйткені мұнда мектептік білім бөру жүйесі алты жастан басталмақ.Бейімдеу кезеңінің қажеттігін түсінбеу бала жүйкесініңжұқаруына, көпшілігінің соматикалық ауруға ұшырауына, мінез-қулықтарында келеңсіз жәйттер - «мектеп стресінің» пайда болуына әкеліп соқтырады. Тіршілік режимінің қайта құрылуы мен қозғалыс белсенділігінің күрт шектелуі, балада жауапкершілік сезімдерінің, жаңа міндеттердің пайда болуы, тәртіпке қойылатын қатаң талаптар, әрі ұзақ әрі жүйелі түрде жүргізілетін сабақтар, күрделі оқу бағдарламасы, айтарлықгай статистикалық жүктемелер, күн режимінің тиімсіздігі, мектепке дейінгі ұйымда белгілі бір тәртіппен берілетін тағам түрлерінен бөлек әрі сапасы да бөлек ретсіз тамақтану, күндізгі ұйқыдан қағылу - осының бәрі оқудың алғашқы аптасында кездесетін қиындықтар. Мектеп табалдырығын жаңадан аттаған балалардың жақсы оқып кетуі үшін қажетті алғышарттар жасалуы тиіс. Балалардың айнала қоршаған орта жөнінде,жануарлар мен өсімдіктер әлемі туралы, адамдар жайлы элементарлық, бірақ жеткілікті дәрежеде таным-түсініктері болуы; эстетикалық және адамгершілікі тәрбиенің бірқатар элементтері, атап айтқанда: мейірімділік пен зұлымдық, шындық пен өтірік туралы ұғымдары қалыптасқан болуы тиіс. Бұл міндеттер үйде және мектепке дейінгі сыныптарда, жексенбілік мектептердің «әзірлік топтарында», даму орталықтарында т. б. орындарда өз шешімін табуға тиісті. Мұнымен қатар мектепке даярлық тек интеллектуалдық дамумен ғана шек- телмейді. Зерттеулер көрсетіп отырғандай, туындайтын қиындықтардың негізгі бөлігі мектепке біржақты, тек интеллектуалдық даярлаудан келіп шығады. Баланы тұлғалық тұрғыдан да, психикалық тұрғыдан да, физикалық тұрғыдан да дамыту қажет. Бұл компоненттердің бірі жетілмеген болса, проблемаға әкеліп соқтырады,-деді. Сонымен қатар тәрбиешілерге ата- аналарға арналған бірқатар кеңестермен таныстырды.

Ата-аналарға кеңес.

Баланың оқуға психологиялық даярлығы - оқу әрекетін меңгеруінің алғыш арттарының бірі. Оқу қызметін табысты меңгеруіне мына төмендегі алғы шарттар септігін тигізеді. Оқудың әлеуметтік және танымдықәрекеті.Үлгі бойынша жұмыс жасай білу. Ересектердің нұсқауын тыңдап орындай білу. Баланың алған білімін қорытындылай білу.

Шешім: 

Әдістемелік кеңес төрайымы:                                  Абенова Г.К.                                  

Хатшы:                                                                          Романова Л.Ю                           

Г.К.Абенова

№16  бөбекжай-бақшасы, тәрбиеші 

Қазіргі білім беру жүйесінде мектеп жасына дейінгі балалардың жеке дамуын қамтамасыз ету маңызды мәселе болып отыр. Соның ішінде, балалардың танымдық және зияткерлік қызметін дамыту — тұлғаның қалыптасуына негіз болатын басты бағыттардың бірі. Баланың ойлау, есте сақтау, зейін, қиял секілді танымдық қабілеттері ерте жастан дамиды, сондықтан да балабақшада бұл қабілеттерді жетілдіруге жан-жақты жағдай жасалуы тиіс.

Мектепке дейінгі кезең – адамның тұлға ретінде қалыптасуының іргетасы қаланатын маңызды сатысы. Осы кезеңде баланың танымдық-зияткерлік қабілеттері қарқынды дамиды. Баланың ойлау, қиялдау, елестету, сөйлеу, қабылдау, зейін және есте сақтау секілді функциялары түрлі әрекеттер арқылы жетіледі. Сондықтан, мектепке дейінгі ұйымдарда әрбір бала үшін қолайлы, дамытушы жағдай жасау — тәрбиешінің басты міндеттерінің бірі.

1. Танымдық-зияткерлік қызметтің ерекшелігі

Танымдық және зияткерлік қызмет дегеніміз — баланың өз бетінше ой қорытуы, себеп-салдарды анықтауы, сұрақтарға жауап іздеуі, жаңа ақпаратты қабылдап, оны қолдана білуі.

Танымдық қызметтің негізгі бағыттары:

• Сезіну мен қабылдау (түр-түсті, пішінді тану);
• Зейін мен есте сақтау (ойындар арқылы);
• Қиял мен елестету (ертегілер құрастыру, рөлдік ойындар);
• Логикалық ойлау (салыстыру, талдау, жалпылау).

2. Жағдай жасау жолдары

Баланың зияткерлік қабілетін дамыту үшін келесі жағдайларды қамтамасыз ету қажет:

а) Құнарлы дамытушы орта

• Зерттеу бұрыштары (су, құм, табиғи материалдар);
• Логикалық ойын құралдары;
• Үлкен үлгідегі конструкторлар, пазлдар, тақырыптық карточкалар;
• Кітаптар мен энциклопедиялар бұрышы.

ә) Ойын арқылы дамыту

• Дидактикалық ойындар (мысалы, «Не өзгерді?», «Суретті тап», «Кім тез?»);
• Сюжеттік-рөлдік ойындар (дүкен, дәріхана, балабақша, аурухана т.б.);
• Танымдық үстел ойындары (лото, домино, мозайка).

б) Зерттеушілік әрекет ұйымдастыру

• Қарапайым тәжірибелер (суды бояу, тұз бен судың тығыздығы);
• Салыстыру арқылы қорытынды жасау;
• Табиғатпен бақылау жүргізу (өсімдіктердің өсуі, ауа райы т.б.).

в) Тілдік қарым-қатынас дамыту

• Танымдық сұрақтар қою;
• Еркін диалог ұйымдастыру;
• Ертегі аяқтау, әңгіме құрастыру.

г) АКТ қолдану

• Интерактивті тақта, мультимедиялық тапсырмалар;
• Танымдық бейнероликтер, сурет жинақтары;
• Ақылды ойыншықтар мен роботтармен таныстыру.

3. Тәрбиешінің кәсіби рөлі

• Баланың қызығушылығын байқаушы және қолдаушы;
• Дамытушы ортаны ұйымдастырушы;
• Баламен және ата-анамен серіктестік орнатушы;
• Әр баланың жеке даму қарқынын ескеруші;
• Мотивация тудырушы, шығармашылық атмосфера қалыптастырушы.

4. Практикалық бөлім (мысалдар)

5. Әдістемелік ұсыныстар

1. Әр баланың даралығын ескеріп, жеке-жеке тапсырмалар ұсыныңыз.
2. Танымдық тапсырмалар ойынмен ұштастырылуы тиіс.
3. Баланың жетістігін мадақтап, сенім беріңіз.
4. Зерттеушілік әрекетке жиі тарту арқылы қызығушылықты тұрақты етіңіз.
5. Ата-аналармен бірлесе жобалар ұйымдастырыңыз (үйде тәжірибе жасау, ақылды ойыншық жасау).

Қорытынды

Баланың танымдық-зияткерлік дамуы – оның болашақтағы білімге бейімділігін, өз бетімен іздене білуін және өмірлік дағдыларын қалыптастырудың негізі. Балабақшада осындай қабілеттерді дамыту үшін жағдай жасау — тәрбиелік жұмыстың басты ұстанымдарының бірі. Әрбір тәрбиеші өз тәжірибесінде заманауи әдістерді, ойын технологияларын тиімді қолданып, баланың шығармашылық пен ізденіске деген ынтасын арттыруы қажет. Сонда ғана біз өзіне сенімді, белсенді, ой-өрісі кең, зияткер ұрпақ тәрбиелей аламыз

Шығармашылық дағдылар мен зерттеу іс-әрекеттерін дамыту  бойынша зерделеудін АНЫҚТАМАСЫ

Бақылау нысаны: барлық педагогтер 

Мерзімі: 19-23.02.2025 ж. аралығында 

Бөбекжай-бақшаның жылдық жоспары негізінде балалардың шығармашылық қиялы мен қабілеттілік дағдыларының даму деңгейлері зерделенді.

Балалардың шығармашылық қиялы мен қабілеттерін дамыту, олардың практикалық дағдыларын дамыту сәбилік кезден басталады. Мектеп жасына дейінгі баланың шығармашылық қабілетін үш кезеңге бөлуге болады.

Бірінші кезең- материялды тез қабылдап, жылдам меңгерген бала.

Екінші кезең-арнаулы тапсырманы мұхият орындайтын бала.

Үшінші кезең- берілген көркемдік білімді баяу қабылдайтын бала.

Осы орайда баланың ынта-жігерін арттыру арқылы шығармашылық деңгейін дамытуға болады. Баланың қабілетін дұрыс түсіну үшін баланың жас ерекшелігін психологиясын білу және ескеру қажет. Шығармашылықты тежейтін бірнеше кедергі бар: «жасай алмаймын, қолымнан келмейді» деп өздерін үрейге, қорқынышқа билетсе, екінші бала өз жұмысына өзі қанағаттанбайды; ал үшінші біреу-жасқаншақтық немесе ұяңдықтың кесірінен өз талантын танытуға енжар болады; төртіншісі-жалқаулыққа жеңдіреді. Шығармашылық шеберлік үшін балаға «сен қабілеттісің», «сенің қолыңнан бәрі келеді» балаға қолдау көрсету керек. Балалардың кішкентай жетістігі болса да, жоғары бағалап, мадақтап, көтермелеу керек. Баланың қойған сұрағына дұрыс жауап беру керек.

         Бөбекжай-бақшада өнімді шығармашылық қызметін ұйымдастыруда   шығармашылық - зерттеу дағдылары бойынша жұмыстар барлық жас топтарында өткізіледі.   Сурет салу, жапсыру, мүсіндеу, құрастыру – балалардың шығармашылық белсендігін көрсету үшін үлкен мүмкіндік беретін сабақтардың бірі. Балалар бейнелеу өнерімен жалпы топтық оқу іс-әрекетінен тыс та, ойынға бөлінген уақыт мезгілінде шұғылданады. Тәрбиеші бұл ынтаны, алынған бейнелеу дағдыларын қолдануға баланың шығармашылығын қолдап отырады. Бақылау барысында барлық бейнелеу оқу қызметінде педагог, тәрбиешілер көрнекілік құралдарын пайдаланады. Балалар сурет сала отырып заттар мен құбылыстарды жай ғана бейнелемей, суретінде өз сезімдерін білдіретінін байқалады.Балалардың шығармашылық қабілеттерін дамытуда  көркем әдебиет оқу қызметіндебелгілі тақырып бойынша әңгіме құрау, сурет бойынша әңгіме құрастыру әдістерімен қатар балалардың қиялы мен арманшылдығын дамытатын «Мен ұшқыш болсам», «Мен президент болсам», «Мен әке болсам» тақырыптарда әңгіме құрастыру тапсырмалары беріледі. Балалардың әңгіме құрауда шығармашылдығын дамыту бағытында тәрбиешілер қуыршақ театры, саусақ және үстел үстіндегі театрларды күннің екінші жартысында жүргізеді.

Бөбекжай- бақшада балалардың көркем шығармашылық қабілетін дамыту бағытында жүргізілген жұмыстар нәтижесінде:

- Ойын - тапсырмаларын орындау барысында балалардың қиялдары дамып, шығармашылық қабілеттері белсенді түрде артады.

- Шығармашылық тапсырмаларды орындау арқылы баланың өз мүмкіндіктері дамып жетіледі.

- Оқу қызметінде бала өзін-өзі қалыптасуына өз идеясын жүзеге асыруына бағытталған жаңа әдіс - тәсілдерді іздеп, проблеманы өзінше, жаңаша шешуге талпыныс жасайды.

- Тілдік тапсырмаларды орындау барысында сөздерді өзгерте, жаңа сөздер ойлап табуға белсенді тәжірибелер жасайды, сөйлеу іс - әрекетіне шығармашылықпен кіріседі.

- Бейнелеу іс- әрекетінде зат пен қоршаған ортаға баланың қызығушылығының артуы шығармашылық қиялының дамуына септігін тигізеді.

- Музыкалық іс - әрекетте баланың жеке басын жан – жақты дамыту эстетикалық тәрбие, дене тәрбиелерімен өзара тығыз байланысы арқасында қамтамасыз етіледі.

- Баланың бойында батылдық, еркіндік, ұшқырлық, сезімталдық сияқты қасиеттермен қатар ерекше ой қызметі, қайшылықтарды түсіну, заңдылықтарды анықтау, шығармашылыққа деген құштарлық дамиды.

Балалардың осындай шығармашылығын ұйымдастыра отырып өмір сүруге қабілетті, өзіндік дамуға даяр, өзін таныта алатын және өзі үшін де, қоғам үшін де бар мүмкіндігі пайдаланатын шығармашыл, құзіретті тұлғаны тәрбиелеуге жұмыстанудың маңызы зор болмақ.

Ұсыныс :

1.      Эмоционалдық және коммуникативті ортаны дамыту.

2.      Балалардың жас шамасы мен психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, іс-әрекетте  тиімді әдістерді қолдану.

1. Топтарда көрнекі құралдарды, қуыршақ театры, саусақ және үстел үстіндегі театрларды түрлендірін көбейту.

Әдіскер                                            Г.К.Абенова

Шығармашылық топ 

МДҰ ПЕДАГОГТЕРІНІҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТТЕРІН ЖЕТІЛДІРУ

Г.Жораева

№16 бөбекжай-бақшасы, психолог 

Бүгінгі таңда білім беру жүйесінің барлық сатыларында шығармашыл, ізденімпаз, жаңашыл мамандарға деген сұраныс артып отыр. Әсіресе, мектепке дейінгі ұйым педагогтерінің шығармашылық қабілеттерін дамыту – заманауи тәрбиенің басты талаптарының бірі. Себебі шығармашыл тәрбиеші балалармен жұмыс барысында жаңа әдістерді қолдана отырып, тәрбиелеу мен оқыту үрдісін қызықты әрі тиімді ете алады.

Шығармашылық – адамның өзіндік, ерекше жолмен ойлау, сезіну, жаңалық ашу қабілеті. Бұл қабілет педагогтің кәсіби тұлғалық дамуының негізгі көрсеткіші болып табылады.

Мақсаты:

Мектепке дейінгі ұйым педагогтерінің шығармашылық қабілеттерін дамыту арқылы олардың кәсіби шеберлігін арттыру, заманауи білім беру талаптарына сай келетін инновациялық тәжірибелерді енгізуге ынталандыру.

Міндеттері:

• Педагогтің шығармашылық қабілеттерін жетілдірудің тиімді жолдарын анықтау;
• Инновациялық әдіс-тәсілдермен таныстыру;
• Педагогтерге шығармашылықпен жұмыс істеу үшін қолайлы орта қалыптастыру;
• Өзара тәжірибе алмасуға жағдай жасау;
• Кәсіби құзыреттілікті дамыту.

Актуалдылығы:

Мектепке дейінгі ұйым – бала тұлғасы қалыптасатын ең алғашқы әлеуметтік орта. Бұл ортада қызмет ететін педагогтердің шығармашылық қабілеті қаншалықты жоғары болса, балаға берілетін білім мен тәрбие де соншалықты сапалы әрі мазмұнды болады.

Шығармашылыққа негізделген педагогикалық процесс баланың қызығушылығын арттырып, белсенділік танытуына, дербес шешім қабылдауына мүмкіндік береді. Осы тұрғыдан алғанда, педагогтің шығармашылық қабілетін дамыту – бала тұлғасын дамытуға бағытталған маңызды қадам.

Педагогтің шығармашылық қабілеттері қандай?

• Жаңа идеялар ұсыну қабілеті;
• Ойын, іс-әрекет, сабақ түрлерін түрлендіріп өткізу;
• Өз ісіне сын көзбен қарау және өзін жетілдіруге ұмтылу;
• Эмоциялық сезімталдық, интуиция;
• Қиял мен бейнелі ойлауды қолдану;
• Инновацияға ашық болу.

Шығармашылық қабілеттерді дамыту жолдары:

1. Шығармашылық тренингтер мен шеберлік сағаттары өткізу;
    – Педагогтерге арналған арнайы шығармашылық жаттығулар мен топтық жұмыс ұйымдастыру.
2. Инновациялық технологияларды қолдану:
    – Мысалы, жобалау әдісі, модулярлық оқыту, ойын арқылы оқыту, STEAM, TRIZ технологиясы.
3. Педагогикалық коучинг пен фасилитация әдістерін қолдану;
    – Өзара қолдау тобы арқылы кәсіби дамуға жағдай жасау.
4. Авторлық жобалар мен бағдарламалар әзірлеу;
    – Педагогтің жеке шығармашылық жобаларын қолдау, әдістемелік жинақтар шығару.
5. Кәсіби байқаулар мен фестивальдарға қатысу;
    – «Жыл тәрбиешісі», «Шығармашыл педагог» сияқты байқаулар педагогтің дамуына мотивация береді.

Практикалық бөлім мысалдары:

• Шығармашылық апталық ұйымдастыру:
   – Әр күнге түрлі тақырыпта ашық сабақтар, ойындар, көрмелер, тренингтер.
• «Шығармашылық алаңы» бұрышын жасау:
   – Қолөнер бұйымдары, дидактикалық материалдар, авторлық ойын түрлері қойылады.
• Педагогикалық шеберхана:
   – «Инновация мен шабыт», «Менің әдістемелік табысым» тақырыбында тәжірибе алмасу.

Шығармашылық – педагогтің кәсіби жетістігінің негізі. Ол үнемі дамып отыруы керек. Шығармашылықпен жұмыс істейтін педагог – баланың бойына сенімділік, белсенділік, еркіндік пен ізденімпаздық дарыта алады. Сондықтан МДҰ педагогінің кәсіби біліктілігін арттырумен қатар, оның шығармашылық әлеуетін де дамыту – балабақшадағы білім мен тәрбие сапасын арттырудың маңызды кепілі.

Ұсыныстар:

1. Шығармашылықпен жұмыс істейтін педагогтер тәжірибесін тарату;
2. Әр тоқсан сайын шығармашылық жобалар көрмесін өткізу;

ҚҰҚЫҚТЫҚ ОҚЫТУ «ОЙЫНШЫҚТАР ҚАУІПСІЗДІГІ ТУРАЛЫ» ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ

А.Т.Джумабекова

№16  бөбекжай-бақшасы меңгерушісі

Балалардың денсаулығы мен қауіпсіздігі – мемлекеттің басты назарындағы мәселе. Баланың дамуына әсер ететін маңызды құралдардың бірі – ойыншық. Сондықтан Қазақстанда ойыншықтардың қауіпсіздігі заңнамалық деңгейде реттеледі. 2017 жылғы 3 шілдеде қабылданған «Ойыншықтардың қауіпсіздігі туралы» ҚР Заңы осы бағытта нақты талаптар мен ережелерді белгілейді.

Заңның мақсаты:

Ойыншықтардың балалардың өмірі мен денсаулығына қауіпсіз болуын қамтамасыз ету, сапасыз өнімдердің айналымға түсуінің алдын алу.

Негізгі ұғымдар:

• Ойыншық – 14 жасқа дейінгі балалар ойнауға арналған өнім.
• Қауіпсіздік – ойыншықтың зиян келтірмейтін, денсаулыққа әсер етпейтін сапалық сипаттары.
• Сәйкестікті бағалау – өнімнің белгіленген талаптарға сай келуін тексеру.

Заң аясындағы негізгі талаптар:

1. Материалдардың қауіпсіздігі:
    – Ойыншық құрамындағы химиялық заттар, бояулар, пластиктер балаға зиян келтірмеуі тиіс.
2. Физикалық және механикалық қауіпсіздік:
    – Ұсақ бөлшектер болмауы тиіс, бұрыштары үшкір болмауы керек.
3. Жас ерекшелігіне сай болуы:
    – Әр ойыншық белгілі бір жас тобына арналған болуы және бұл жапсырмада көрсетілуі тиіс.
4. Қаптамада міндетті түрде болуы тиіс ақпараттар:
    – Өндіруші туралы мәлімет, жас ерекшелігі, пайдалану ережесі, қауіпсіздік шаралары.
5. Міндетті сертификаттау:
    – Қазақстан аумағында сатылатын ойыншықтар арнайы сынақтан өтіп, сәйкестік сертификатына ие болуы қажет.

Заңды бұзған жағдайда:

• Сапасыз немесе қауіпті ойыншықтарды өндіру, тарату, сату – әкімшілік жауапкершілікке әкеледі.
• Қауіпті өнім саудадан алынып тасталады.

Қорытынды:

«Ойыншықтар қауіпсіздігі туралы» Заң – балалардың өмірі мен денсаулығын қорғауға бағытталған маңызды құжат. Мектепке дейінгі ұйымдар мен ата-аналар ойыншық таңдағанда осы заң талаптарын ескеріп, тексерілген, сапалы, сертификатталған өнімдерді ғана пайдалану қажет.

Педагогтерге арналған ұсыныстар:

• Балаларға ойыншықты ұсынбас бұрын оның қауіпсіздігін мұқият тексеру (жапсырмасы, жылы, материалы);
• Топтағы ойыншықтардың жағдайын үнемі бақылап отыру, ескі немесе сынған ойыншықтарды уақытылы алып тастау;
• Ойыншық таңдауда «Ойыншықтар қауіпсіздігі туралы» Заң талаптарын басшылыққа алу;
• Балаларға ойыншықтарды қауіпсіз қолдану ережелерін үйрету (мысалы: ойыншықтарды аузына салуға болмайтынын айту);
• Сертификатталған, тексерілген өндірушілерден алынған ойыншықтарды ғана пайдалану.

Тәжірибе алмасу

«ДЕНДРОТЕРПИЯ» ОЙЫНДАРЫНЫҢ МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ ДАМУЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТІ»

Мирзаева Г.М.

№16  бөбекжай-бақша тәрбиешісі

— бұл денсаулықты нығайтуға, балалардың психологиялық және физикалық жағдайын жақсартуға бағытталған табиғатпен байланыс жасау әдісінің бірі. Дендротерапия (грек тілінен аударғанда «дендр» — ағаш, «терапия» — емдеу) — табиғатпен өзара әрекеттесу, әсіресе ағаштар мен өсімдіктерді пайдалану арқылы терапевтік әсер ету әдісі болып табылады. Бұл әдіс балалардың жалпы денсаулығын жақсартуға, олардың эмоциялық және әлеуметтік дамуын ынталандыруға, сондай-ақ қоршаған ортаға деген сүйіспеншілікті қалыптастыруға көмектеседі.

Дендротерапияның мектеп жасына дейінгі балаларға әсері:

1. Эмоциялық даму:

   - Табиғатпен байланыс балалардың психоэмоционалды жағдайына жағымды әсер етеді. Орманды, бақшаны немесе саябақта ойнау балаларға тыныштық, жайлылық және бейбітшілік сезімін сыйлайды.

   - Қоршаған орта мен табиғаттың әсері арқылы балалардың мазасыздығы, ашу-ыза, күйзеліс деңгейі төмендейді. Табиғатта болу стрессті жеңілдетіп, баланың эмоционалды жағдайын реттеуге көмектеседі.

   - Табиғатпен өзара әрекеттесу балаларға сабырлы болуға, өз эмоцияларын басқаруға үйретеді. Бұл — балалардың өзін-өзі реттеу дағдыларын дамытуға ықпал етеді.

2. Физикалық даму:

- Табиғатта белсенді қозғалыс ойындары балалардың физикалық денсаулығына пайдалы. Орманда серуендеу, ағаштар арасында ойын ойнау немесе әртүрлі физикалық жаттығуларды орындау балалардың денсаулығын нығайтады.

   - Қозғалыс дағдыларын дамыту: Табиғи ортада балалардың әртүрлі қозғалыс дағдыларын дамытуға мүмкіндік бар. Мысалы, ағаштарды аралау, тастарды асып өту, әртүрлі деңгейлер бойынша қозғалу — бұл баланың физикалық қабілеттерін арттырады.

3. Когнитивтік даму:

   - Табиғатта бақылау жасау: Дендротерапия балаларға табиғатпен танысуға және оның элементтерін зерттеуге мүмкіндік береді. Олар ағаштардың өсу процесі, өсімдіктер мен жануарлар әлемі туралы білім алады.

   - Балаға табиғат құбылыстары мен экосистемалар туралы сұрақтар қою арқылы олардың танымдық қабілеттерін дамытуға болады. Бұл ойлау, талдау және зерттеу дағдыларын қалыптастырады.

4. Әлеуметтік даму:

   - Табиғаттағы топтық ойындар балалардың әлеуметтік дағдыларын дамытуға ықпал етеді. Орманға немесе саябаққа ұйымдастырылатын топтық серуендер мен ойындар балалардың бірлесіп жұмыс істеу, көмек көрсету, топтағы рөлдерге бейімделу дағдыларын дамытады.

- Жауапкершілік сезімін қалыптастыру: Табиғатқа қамқорлық жасау (қоқыс жинау, ағаштарды суару, табиғатты қорғау) балаларда қоршаған ортаға деген жауапкершілік сезімін арттырады.

5. Шығармашылық даму:

   - Табиғатпен жұмыс жасау балалардың шығармашылық ойлауын дамытады. Ағаш жапырақтарынан, тастардан немесе ағаш бұтақтарынан әртүрлі қолөнер бұйымдарын жасау — бұл баланың қиялдауын және шығармашылық қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді.

   - Әрбір табиғи элементті жаңа идеялар мен жобаларды жүзеге асыруға пайдалану балалардың шығармашылық процесіне қатысуын күшейтеді.

Дендротерапияның түрлері мен әдістері:

1. Орман серуендері: Бұл әдіс балаларды табиғатқа алып шығу, ағаштарды зерттеу, табиғаттың дыбыстарын тыңдау, өсімдіктер мен жануарлар әлемімен танысу мақсатында ұйымдастырылады.

   - Орманда серуендеу баланың психоэмоционалды жағдайын қалыпқа келтіріп, оның табиғатқа деген сүйіспеншілігін арттырады.

   - Балалар ағаштардың әртүрлі түрлерін таниды, олардың ерекшеліктерін зерттейді, бұл танымдық қабілеттерін дамытуға көмектеседі.

2. Ағаштармен байланыс: Балаларға ағаштарға қол тигізу, оларды зерттеу, ағаштың құрылымын және ерекшеліктерін түсіндіру.

   - Бұл балаларға табиғаттың бір бөлігі болуға, оның құрамдас бөлігі ретінде сезінуге мүмкіндік береді.

- «Ағаштармен сөйлесу» ойыны арқылы балалар эмоциялық жай-күйін жеңілдетуге, ағаштардың символикалық мағынасына тереңірек түсінік алуға тырысады.

3. Табиғи материалдармен жұмыс: Ағаш бұтақтарынан, жапырақтардан, гүлдерден және басқа да табиғи материалдардан қолөнер бұйымдарын жасау.

   - Бұл балалардың шығармашылық қабілеттерін дамытып, олардың табиғатқа деген қызығушылығын арттырады.

   - Балалар табиғатпен тығыз байланыс орнату арқылы өздерінің экологиялық көзқарастарын қалыптастырады.

4. Құм және су ойыны: Табиғаттағы су мен құм балалар үшін тамаша сенсорлық және когнитивтік дамыту алаңы болып табылады.

   - Балалар түрлі пішіндер мен конструкциялар құрып, жаңа нәрселерді түсінеді, бұл олардың логикалық ойлауын дамытуға ықпал етеді.

Дендротерапияның мектепке дейінгі балалар үшін артықшылықтары:

- Табиғатпен жақын болу балалардың экологиялық санасын дамытады. Олар табиғаттың байлығын, оның маңызды екенін түсініп, оны қорғаудың маңыздылығын түсінеді.

- Балалардың психологиялық және физикалық жағдайы жақсарады. Табиғаттағы тыныш және тыныс алу жағдайы балалардың жалпы денсаулығына әсер етеді, стрессті жеңілдетуге көмектеседі.

- Шығармашылық және когнитивті дағдыларды дамытуға ықпал етеді. Табиғаттағы бай тәжірибе балалардың шығармашылығын арттырып, ойлау қабілетін дамытуға мүмкіндік береді.

Қорытынды:

«Дендротерапия» ойындары мектеп жасына дейінгі балалардың дамуына жан-жақты әсер етеді. Бұл әдіс баланың эмоционалды және психологиялық жағдайын жақсартуға, физикалық денсаулығын нығайтуға, сондай-ақ шығармашылық және танымдық дағдыларын дамытуға ықпал етеді. Табиғатпен байланыс орнату балаларға қоршаған ортаға деген сүйіспеншілік пен қамқорлықты, сондай-ақ табиғатқа деген жауапкершілік сезімін қалыптастырады.

Тәжірибе алмасу

«БАЛАНЫҢ ЖАН-ЖАҚТЫ ДАМУЫНА СЕНСОРИКА МЕН ҰСАҚ МОТОРИКАНЫҢ ӘСЕРІ»

Онгарбаева С.С.

№16  бөбекжай-бақша тәрбиешісі

— мектеп жасына дейінгі кезеңде балалардың дамуындағы ең маңызды аспектілердің бірі болып табылады. Сенсорика мен ұсақ моториканың дұрыс дамуы баланың когнитивтік, физикалық, психоэмоционалдық және әлеуметтік дамуына үлкен ықпал етеді. Сенсорика — бұл адамның қоршаған ортамен өзара байланыс арқылы түрлі ақпаратты қабылдап, өңдейтін жүйесі болса, ұсақ моторика — бұл қол мен саусақтардың ұқыпты қозғалыстарын, яғни балалардың қолымен және саусақтарымен орындаған әртүрлі әрекеттерін дамыту процесі.

1. Сенсорика және оның маңызы

Сенсорика — бұл адам ағзасының қоршаған ортадан келетін ақпаратты сезу және қабылдау қабілеті. Бұл баланың көз, құлақ, тері, мұрын, ауыз арқылы қоршаған әлемнен түрлі сезімдер алуын қамтиды. Сенсориканың балалардың дамуындағы рөлі зор, себебі бұл жүйе баланың танымдық және физикалық қабілеттерінің негізін құрайды.

Сенсориканың балалардың дамуына әсері:

- Танымдық даму: Сенсорика баланың қоршаған ортамен танысуы мен оны түсінуінің негізі болып табылады. Балалар заттардың түсі, формасы, көлемі, сапасы, текстурасы мен дәмін ажырату арқылы олардың физикалық және табиғи қасиеттері туралы түсінік алады. Мұндай қабылдау дағдылары баланың ойлау қабілетін және логикалық ойлауды дамытады.

- Қоршаған ортаға деген қызығушылық: Сенсорлық тәжірибе балаларға жаңа нәрселерді зерттеуге және үйренуге ықпал етеді. Олар барлық сезімдерін белсенді түрде пайдалана отырып, жаңа білім алады.

- Тіл дамуы: Сенсорлық тәжірибе баланың сөздік қорын дамытуға да әсер етеді. Әр түрлі заттарды сезініп, олардың қасиеттерін анықтап, осы туралы сөздер мен терминдерді қолдану баланың тілдік дағдыларын арттырады.

- Эмоциялық даму: Сенсорлық тәжірибе баланың эмоциялық жағдайына да әсер етеді. Мысалы, жұмсақ ойыншықтардың немесе жағымды дәмнің әсері баланың көңіл-күйін көтеруге, ал қатты дауыстар мен қышқыл дәмдер керісінше, балаларда жағымсыз эмоциялар тудыруы мүмкін.

2. Ұсақ моторика және оның маңызы

Ұсақ моторика — бұл баланың қол мен саусақтарының қозғалыстарын үйлесті…

- Когнитивті даму: Ұсақ моторика баланың ми қызметін жақсартады. Саусақтардың қозғалыстары баланың миын ынталандырып, оның интеллектуалды қызметін арттырады. Мысалы, кітаптарды парақтау, ойыншықтармен ойнау, құрылыс блоктарымен жұмыс жасау баланың когнитивті дамуына оң әсер етеді.

- Тілдің дамуы: Ұсақ моторика мен тіл арасында тығыз байланыс бар. Саусақтардың нәзік қозғалыстары мидың сөйлеу орталықтарын қоздырады, бұл балаға сөйлеу және тыңдау дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді. Қолдың нәзік қозғалыстары сөздерді айту және тыңдау қабілетінің дамуына ықпал етеді.

- Құндылықтар мен дағдылар: Ұсақ моторика баланың еңбекке деген қызығушылығын арттырып, оны үйренуге, жасауды өз қолымен жасауға ынталандырады. Саусақтарды жаттықтыру арқылы бала өз-өзіне деген сенімд…

Сенсорика мен ұсақ моторика арасында тығыз байланыс бар, себебі ұсақ моториканы дамыту үшін балаға сенсорлық ақпаратты дұрыс қабылдап, оны дұрыс өңдеу қажет. Мысалы, бала ойыншықты ұстап, оның пішінін, текстурасын және салмағын сезінгенде, осы сезімдер оның қолының қозғалыстарын басқаруға көмектеседі. Сенсорлық ақпарат пен моторлық дағдылардың үйлесімді дамуы баланың жан-жақты дамуын қамтамасыз етеді.

Мысалы:

- Сурет салу және мүсіндеу: Сурет салу немесе мүсіндеу балалардың сенсорлық дағдыларын және ұсақ моторикасын дамытуға көмектеседі. Саусақтармен немесе қылқаламмен жұмыс істеу арқылы бала сурет салу кезінде түстер мен формаларды ажыратады, бұл оның сенсорлық қабылдауын жақсартады. Сонымен қатар, бұл әрекеттер балаға қол мен саусақтарды басқаруға мүмкіндік береді, яғни ұсақ моториканы дамытады.

- Құрастыру ойындары: Лего немесе басқа құрылыс ойыншықтарымен ойнау сенсорлық және моторлық дағдыларды бірге дамытуға ықпал етеді. Балалар әртүрлі бөліктерді сезініп, олардың бір-бірімен қалай үйлесетіні туралы ақпарат алады, бұл олардың моторикасын және танымдық қабілеттерін жақсартады.

4. Сенсорика мен ұсақ моториканы дамыту әдістері:

- Ойындар мен жаттығулар: Әр түрлі сенсорлық ойындар, мысалы, әртүрлі материалдармен (құм, су, жібек, жұмсақ заттар) ойнау, балалардың сенсорлық дағдыларын дамытады. Бұл ойындар олардың қолдарын қозғалу арқылы, әртүрлі сезімдер мен текстураларды сезінуге көмектеседі.

- Құрастыру және сурет салу: Ұсақ моториканы дамытуға арналған жаттығулар мен тапсырмалар, мысалы, құрастыру конструкторлары, мозаика, сурет салу және мүсіндеу, балаға қол мен саусақтарын тиімді пайдалануға үйретеді.

- Кішігірім әрекеттер: Жіптерді түйіндеу, түймелерді бекіту немесе суреттегі элементтерді кесу сияқты ұсақ моторика дағдыларын дамытуға арналған тапсырмалар да маңызды.

Қорытынды:

Сенсорика мен ұсақ моторика баланың жан-жақты дамуына ықпал ететін негізгі факторлар болып табылады. Сенсорлық тәжірибе балалардың қоршаған орта туралы түсініктерін қалыптастыруға, оларды зейін қоюға, қабылдауға, ажыратуға және ойлау қабілеттерін дамытуға көмектеседі. Ұсақ моторика болса, баланың қол мен саусақтарының қозғалыстарын бақылау және үйлестіру дағдыларын дамытып, когнитивті және тілдік дағдылардың дамуына оң әсер етеді. Бұл екеуінің өзара байланысы баланың жалпы даму процесін нығайтып, оның әлеуметтік, эмоциялық және физикалық дамуына үлкен үлес қосады.

Хаттама №2

12.02.2025 жыл                           

1.Тыңдалды:  №1 әдістемелік кеңес шешімдерінің орындалуы.

Сөйледі: Әдіскер Г.К.Абенова. Тәрбие жұмысын жоспарлау педагог қызметінің жалпы жүйесіндегі маңызды буын болып саналады. Ойластырып жоспарлау оны дұрыс ұйымдастыруды қамтамасыз етеді. Жұмыс перспективалармен белгілейді, тәрбие жұмысынын белгілі бір жүйесін жүзеге асыруға кемектеседі.Форма үшін ғана емес, жақсы жасалған жоспар педагогтың күнбе-күнгі тәрбие жұмысына көмектеседі. Педагог жоспар жасағанда балалармен тәрбие жұмысының негізгі міндеттерін мазмұнын, формалары мен әдістерін іріктеп алу үшін болып табылатын документтерді пайдаланады. Соңғы шыққан қаулы, бұйрықтар, оқу программасы, тәрбиеленушілерді тәрбиелеудің үлгі мазмұны, “нысанына ” жатады. Педагог   жоспар жасағанда еліміз үстіміздегі жылы атап өтетін маңызды оқиғаларды ескереді.

Тәрбиеші өз жұмысын жоспарлағанда бөбекжай-бақшаның  жұмыс жоспарын басшылыққа алады. Бүкіл бөбекжай-бақшаның   істері мен жоспарлары  тәрбиешінің жұмысының бір бөлігі болып табылады.

Бөбекжай- бақшаның  міндеті әр балаға жан-жақты дамуына қамқорлық жасау болып табылады. Оны орындау педагогтан жан-жақты күрделі жұмыс жүргізуді талап етеді.

Тәрбие жұмысындағы аса күрделі әр жақтылықты тәрізді белгілі бір схемаға қалай сыйғызуға болады. Бұл педагог үшін онай шаруа емес.

Жоспар жасау дегеніміз -тәрбие жұмысының бүкіл барысын, оны ұйымдастыру үшін жалпылай және ұсақ -түйініне дейін ойластыру және қағаз бетіне түсіру, оның нәтижелерін алдан ала көре білу. Негізгі міндетті орындаған педагог енді келесі бір негізгі міндетті-балалардың бойында кластастарын жақын білуге деген ынта тудырып, оларды өзара табыстыру арқылы класта жолдастық қарым-қатынас жасау міндетін алға қояды. 

Ал бөбекжай бақшаның негізгі жұмыстары ол күн тәртібі және циклограммаға негізделеді. Тәрбиешілерге күн тәртібі бойынша жұмыс жасау керек екендігін қадап айтты.  

Шешім: Күн тәртібі қатаң сақталсын.

2. Тақырыпты бақылау:Коммуникативті ойын  «Сіз менің жақсы көретінімді әлі білмейсіз» (2-3 мин)

Сөйледі: Педагог-психолог Г.Жораева Коммуникативті ойын  «Сіз менің жақсы көретінімді әлі білмейсіз» тақырыбында ойын жүргізді. Мектепке дейінгі кезең- адам миында ең көп синоптикалық байланыс орнататын мерзім. Бұл кезеңде берілетін білім адам миында тасқа басқан таңбадай болып қалады және білім кейін де өзгеріске ұшырамайды. Жасалған зерттеулер бойынша, ақыл-ойдың табиғи жетілу мүмкіндігі басқа да ақпараттар арқылы 41 пайызға жетіліп, дамитыны көрсетілген.

 0-6 жас аралығында ақыл-ой ұстап, сезу арқылы дамиды. Яғни, 0-6 жастағы балаларға білім беру, ұстап көрумен, кинестикалық үйрену әдістерімен берілуі керек. Қиып-жабыстыру секілді тәсілдер пайдалы болса да, ол аздық етеді.

 Мектепке дейінгі кезеңде балаларға дамыту ойынды ұсынудағы мақсат-қарапайым өмірге қажетті қабілеттерді бойға сіңіруге бағыттау. Ойындар балалардың жас ерекшелігіне сай қол-көз аралығындағы координация, психомоторикалық, әлеуметтік қабілеттерін жан-жақты жетілдіретіндігіне қарай іріктелді.

Ойындар мазмұны тапсырмаларды жасап көру-қателесу арқылы меселені шешудің әдіс-тәсілдерін жетілдіріп, өмірлік дағдыларды меңгеруге үлкен үлес қосады. Әсіресе, топ ішіндегі балалар өзін басқалармен салыстыру арқылы өз қабілетіндегі кемшілік тұстарын байқайды. Бұл ойындар білім берудегі негізгі мақсаттың бірі-рухани дүниені тәрбиелеуге үлкен септігін тигізеді.

 Дамытушы ойын – бұл бала үшін ой иелігінен өткен құбылыс, оған бала өз еркімен ойынға қатысып, жаңа тәжірибе алмасып, одан алған білімі оның жеке байлығы болады, сондықтан оны басқа жағдайларда қолдана алады. Алған тәжірибесі балаға өз ойында қолдануға мүмкіншілік беріп, оның шығармашылық ұсынысының дамуы.

Қиял – бұл барлық шығармашылық жұмыстың негізі. Баланың жалпы дамуы үшін қиялдың маңызы зор. Ерте жастан бастап балалардың ойында шығармашылық үрдіс көріне бастайды. Ойын бала үшін тек қана алғашқы әсер емес, сонымен қатар оның комбинациясы.

Қиялдың негізі өте күрделі болып табылады және сыртқы қабылдаулар, баланың тәжірибесінің негізін құрайды. Бұл әр түрлі қабылдау, тапсырмаларды шешу, құбылыстар және тағы басқалар жатады. Оған есту және көру қабілеті де жатады. Ең қиыны қабылдау. Сондықтан тәрбиелеуші баланың қиялын дамыту үшін оған көмек беруі керек.

Дамыту ойындарында балаға әдейі қиын жағдайларды тудырады, ол одан шығар жолды таба білу керек. Сол арқылы бала ойлау қабілетін артырады.

Дамыту ойындар баланың бойындағы өзін-өзі ұстау және жинақылыққа үйретеді. Бұндай ойындардың шарттары бала  басқалардың ойындағы қателігін көріп өзі жақсы ойнай бастайды. Ақырындап ол дұрыс ойнап, ұстамды болып, әдептілік нормаларын ұғынады.

Қорытынды: Дамыту ойынында баланың еске сақтау қабілетін арттыру, ойлау қабілетінің жұмыс істеу және т.б., сондай-ақ белгілі бір әрекеттер жасау қажеттілігі, салыстыру, жалпылау, көрген-білгеніне жауап беру және сөйлеу қабілетінің қалыптасуы.

Баланың қалыптасуын ойын арқылы және жаттығу, тапсырмалар арқылы қалай анықтауға болады.

Баланы мәселесі көп жағдайға әкелу. Оның іс-әрекеті жұмыс барысында өзіндік қанағаттандыруға әкелді, кейіннен ол сұрақтар тудырады, олардың өзіндік танымдық мағынасы болады.

3. Тақырыпты бақылау: «Педагогтардың шығармашылық тақырыптары бойынша жұмыстарды зерделеу» талдау

Сөйледі: Әдіскер Г.К.Абенова. «Мұғалім өзінің білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім, оқуды, ізденуді тоқтатысымен оның мұғалімдігі де жойылады» - деп К. Д. Ушинский айтқандай. Педагог үнемі ізденісте болу керек. №16 бөбекжай-бақшасында 38 педагог қызмет атқарады. Оның ішінде педагог-зерттеуші 12, педагог-сарапшы 5, педагог-модератор 14. Жоғары санатты 1, І санатты 0, ІІ санатты 1, санатсыз 4 педагогтердің біліктілік санаты бар.

1. «Учимся играя» А.Джумаева

2.  «Ойынның бала өміріндегі маңызы» Иманбекова И.Т. 

3. «Развития  позназательных способности у детей дошкольного возраста»  Л.Ю.Романова

4. «Изотерапия для дошкольников» Л.А.Крашенинникова

5. «Балалардың ойлау қабілетін ойын арқылы дамыту» С.Онгарбаева

6.  «Ойын түрлерінің ұйымдастырылған іс-әрекетке тиімділігі» Б.Дуйсекулова

Жоғарыда аталған педагогтер осы тақырыптар бойынша шығармашылық ізденіп, авторлық бағдарлама құрастыруда. Шығармашылық топ жоспары бекітілп бұйрықпен рәсімделген, белгіленген жұмыс жоспары бойынша жұмыс жүргізілуде. 

Шешімі: Шығармашылық жұмыстарын ары қарай толықтырсын. Педагог-сарапшылар мен педагог-модераторлар , қазіргі кездегі мектепке дейінгі тәрбиені дамытуға қосар үлесі ретінде, бала тәрбиесіне көмегі бар шығармашылық тақырып алып, әдістемелік тәжірибе алмасу жұмысын дамытсын.

4.Тақырыпты бақылау:  Шынығу орталығы және кітап орталығы  жағдайы

Сөйледі: Денешынықтыру жетекшісі Э.Лисицкая: Мектепке дейінгі кезеңде баланың зияткерлік, тұлғалық, эмоциялық  дамуы жүзеге аса бастайды. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мақсаты осы жас кезеңінде тұлғаның қалыптасуы үшін қажетті алғашқы білім, білік және дағдыларды қалыптастыру.Мектепке дейінгі ұйымдардың маңызды міндеті әр баланың шығармашылық қызметін қамтамасыз етуге, балаға өзін толық жетілдіруге және өзінің белсенділігін көрсетуге,балалармен дамытушы ортаны ұйымдастыру арқылы тәрбиелеу жұмысының дамытушы әсерін арттыруға және педагогикалық үдерісті жетілдіруге мүмкіндік береді.

Бүгінгі күні мектепке дейінгі ұйымдарда шынығу және кітап орталығын құру арқылы балаларды денсаулығын нығайту, тәрбиелеу мен оқытуда отандық педагогика және психологияның бай тәжірбиесі жинақталған, мектепке дейінгі және кіші жастағы балалар үшін дидактикалық құралдар және дамытушы ойыншықтар жүйесін құру.

Шынығу орталығы және кітап орталығын құру -бұл мектеп жасына дейінгі балалардың тұлғалық даму, эмоциялық, әлеуметтік және зияткерлік дамуын қамтамасыз ететін жағдайлардың жүйесі.

          Қоғамның қазіргі сұранысына сәйкес  мектепке дейінгі ұйымдардағы ерте жас бөбекжай топтарға деген сұраныс артып  келеді.Бұл сұранысты қамтамасыз ету дәстүрлі әдістер арқылы ғана емес, сондай-ақ заманауи тұжырымдамаларды қолдана отырып жүзеге асырылады. Ерте жастағы балаларды дамытуда пәндік-дамытушы орта маңызды фактор болып табылады. Бала толыққанды дамуы үшін балалар әлемді жарқын, қанық әсермен қабылдайтындай жағдай жасау қажет. Ерте жастағы балалар тобында пәндік-дамытушы ортаны құру баланың толыққанды дамуы үшін, жетекші іс-әрекет түрлерін танымдық және нәтижелі іс-әрекет, заттық және сюжетті-бейнелі ойындарды  іске асыру үшін қажетті жағдай болып табылады. Ерте жастағы балалардың режимдік процестер мен  ұйымдастырылған оқу қызметінен бос уақыттарының барлығы дербес іс-әрекетпен толықтырылуы қажет. Осы кезеңдегі дербес іс-әрекет әртүрлі болуы мүмкін.Олар: сюжетті-рөлдік, дидактикалық, құрылыс ойындары, қимылдар, бақылаулар, кітаптармен суреттер қарау, танымдық әрекеттер, бейнелеу өнері, өзіне-өзі қызмет ету элементтері,ересектердің тапсырмаларын орындау. Мақсатқа бағытталып ұйымдастырылған пәндік-дамытушы орта баланың үйлесімді дамуы  мен тәрбиеленуінде маңызды рөл атқарады,-дейді.

Сөйлегендер:

Г.К.Абенова:Кітап, шынығу орта дайындауда ата-аналармен қандай жұмыстар жүргізіп отырсыз?

И Иманбекова:Ата-аналар жиналысында Кітап, шынығу орталығының балалардың дамуына пайдасы туралы айтып, тренинг өткіздім. Содан кейін ата-аналардың қызығушылығы оянып, өздері түрлі кітаптар, шынығуға арналған құралдар алып келе бастады. Қазір орталықтарды толықтырып жатырмыз.

Г.К.Абенова:Тобыңызда қандай кітап, шынығу орталығы дайындалған?

А.Бактыбаева:«Кітап» бұрышы, «Денсаулық» бұрышы, дидактикалық ойындар бұрышы дайындалған.

Шешім:барлық топтардашынығу орталығы және кітап орталығын толықтыру жұмыстары жүргізілсін.

5. Тақырыпты бақылау: Жеке даму жұмысын жүргізудің қорытындысы

Сөйледі: Әдіскер Г.К.Абенова. Оқу жылының басында бір рет баланың оқу жылына арналған жеке даму картасын әзірленеді және диагностиканың (бастапқы, аралық, қорытынды бақылау) нәтижелері бойынша жеке даму картасына өзгерістер енгізіледі.

Топтың мониторингінен алынған деректер негізінде оқу жылына Баланың

жеке даму картасы толтырылады. Баланың жеке дамыту картасын толтыру

кезінде педагог кестеге дамытушы немесе түзету шараларын, қажет болған

жағдайда бақылау нәтижелері бойынша іс-шаралардың екі түрін енгізеді.

Бастапқы бақылау нәтижесіндегі шаралар (дамытушы, түзету) қазан-

желтоқсан, аралық бақылау нәтижесіндегі шаралар ақпан-сәуір, қорытынды

бақылау нәтижесіндегі шаралар маусым-шілде айларында жүргізіледі.

Қорытындыға Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың үлгілік оқу

бағдарламасында белгіленген күтілетін нәтижелерге сәйкес баланың даму

деңгейі жазылады.

Жеке картаны жас тобында жұмыс істейтін басқа педагогтермен (қазақ

тілінің мұғалімімен, дене шынықтыру (жүзу) нұсқаушысымен, музыка

жетекшісімен) бірлесіп топ тәрбиешісі және мектепалды сыныптың тәрбиешісі дербес толтырады. Желтоқсан айына дейін балалардың жеке даму картасы әр топта , әр балаға толтырылған. Жеке даму картасы бойынша түзетуміс-шарасы күннің екінші жатысында жүргізіледі. Топтағы үш – төрт баланы түзету мақсатында ойындар жүргізіледі. Метепалды тобында көбіне щдыбыстық талдау жеке жүргізіледі, мысалы  «Сөзде қанша дыбыс бар?», «Дауысты, дауыссыз дыбысты тап», «Буынға бөл» т.с.с ойындар циклограммада жекеленген балаларға жоспарланған, жүргізілген. Ересек топтарда қазақ қазақ тіліне тән ө, қ, ү, ұ, і, ғ дыбыстарын жеке, сөз ішінде анық айтуды,   туыстық қарым-қатынасты білдіретін сөздерді, өзінің отбасы, отбасылық мерекелер, отбасындағы қызықты оқиғалар, салт-дәстүрлер туралы айтуды үйрету мақсатында «Менің отбасым», «Менің туған күнім», «Ауылда», «Қазақ үй» ойындарын ұйымдастырып жоспарлаған, ойындар өткізген, жеке жұмысқа арналған ойынның құралдары бар. Кіші топтарда сенсорикаға көп мән берілген , «Түсін тап», «Өз үйінді тап», «Түсіне қарай жүгір», «Алдында, артында» ойындары, түзету іс-шаралары циклограммада екі-үш балаға жеке жоспарланған, өткізілетін ойындардың көрнекіліктері мен ойыншықтар жеткіліксіз.   

Шешім: Жеке даму карталары бойынша түзету іс-шаралары дер кезінде жүргізілсін

6.Тақырыпты бақылау:  Коммуникативті дағдыларды дамыту бойынша атқарылған жұмыстар 

Сөйледі: әдіскер Абенова Гаухар Карабаевна оқу жұмысын ойдағыдай жүргізу үшін балалардың жас ерекшеліктері мен жеке ерекшеліктерін, олардың зейін, қабылдау, ес, ойлау, қиял ерекшеліктерін, сезім, ерік жақтары мен қабілет, темперамент, мінез сияқты жеке қасиеттерін жақсы білу керек. Бастауыш сынып баласының зейіні тұрақсыз, оның толқуы сабақ үстінде күшті, ал бөліну қасиеті мүлде жоқ десе десе де болғандай, көлемі өте шағын болады. Сондықтан оқудың алғашқы күнінен бастап-ақ балаларды тыңдай білуге оңай тапсырмаларды орындап жүруге үйрету керек. Бұлардың зейіндері заттарды бақылай білу, олармен жұмыс жасау (әріптерден сөз құрау) арқылы тәрбиеленеді. Балалар суреттерді көргенде, әңгіме ертегі тыңдағанда зейіннің тұрақтылығы арта түседі.   Сабақтарда пайдаланылатын ойын элементтері, іс-әрекеттің нәтижелі түрлері, іс- әрекет формаларын жиі өзгерту- балалар зейінін тәрбиелеуге көмектеседі. Балалардың ес ерекшеліктері - логикалық сөздік байланыстардан гөрі көрнекі бейнелердің басым болуы. Сөздік материалды олар механикалық түрде,мағынасына түсінбестен жаттап алады. Тәрбиеші  бұл ерекшелікке де көңіл аударуы тиіс.

       Коммуникативті дағдыларды дамыту бойынша балалар әрекетінің әртүрлі нысандары мен түрлерінде ауызша және байланыстырып сөйлеуді, шығармашылық сөйлеу әрекетін дамытуды; тілдің дыбыстық мәдениетін тәрбиелеуді; белсенді сөздікті байытуды, тілдің грамматикалық жағын қалыптастыруды, балалар әдебиетімен таныстықты дамытуды, мәнерлеп оқуды және мазмұндауды; мемлекеттік, орыс, ағылшын және басқа тілдерді дамытуды қамтиды.

Коммуникативті дағдыларды дамыту мазмұны ересектермен және балалармен еркін араласу дағдыларын дамытуға; зейінділікке, сөйлеуге, балалар әдебиетіне қызықтыруға бағытталған.

Коммуникативті дағдыларды дамыту бойынша ұйымдастырылған іс-әрекет:

• сөйлеуді дамыту;
• көркем әдебиет;
• сауат ашу негіздері;
• қазақ тілі

Коммуникативті дағдыларды дамыту бойынша бөбекжай-бақшадағы кіші топ балалары тілдегі дыбыстар мен сөздерді айта алады, дауысты және дауыссыз дыбыстарды дұрыс дыбыстай алады;  адамның дене мүшелерін (қол, аяқ, бас), тұрмыстық және ойын әрекетін (қыдыру, тамақтану), әртүрлі өлшемді (үлкен, кіші) білдіретін сөздерді түсінеді; зат есімдерді, есімдіктерді етістікпен байланыстыра алады; берілген сұрақтарды түсінеді және тыңдайды, оларға жауап береді;  жақсы таныс ертегілердің үзінділерін есте сақтайды. Көркем әдебиетте тыңдалым және айтылым дағдыларын игерген;  қысқа тақпақтарды, өлеңдерді жатқа біледі; шығармалардың мазмұнына эмоционалды көңіл-күй таныта біледі; жақсы таныс шығармаларды көрнекі құралдарсыз тыңдайды; кейіпкерлердің бейнелерін ойындарда қарапайым түрде бейнелей алады.

         Ортаңғы топ балаларыдауысты және дауыссыз дыбыстарды анық айтады;  дұрыс сөйлеу қарқынына ие; қоршаған ортаға қатысты түрлі сұрақтарға жауап береді;  барлық сөз таптарын қолданады; қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қолданады;  сөздерді жекеше, көпше түрде және септік жалғауларын қолданады. Көркем әдебиетте әдеби шығармалардың мазмұнын тыңдайды және түсінеді; бейнелі сөздерді қолданады; таныс ертегілерді сахналауға қатысады;  әдеби шығарма кейіпкерлерінің дауыс ырғағы мен мәнерлігін сақтайды; сюжетті эмоционалды қабылдайды, кейіпкерлерге жанашырлық танытады;  тақпақтарды, өлеңдерді мәнерлеп оқиды. 

       Ересек топ балаларықұрдастарымен және ересектермен қарым-қатынасқа түсе алады, олардың өтініштерін орындайды;  сөйлемдердің түрлерін (жай және күрделі), сын есімдерді, етістіктерді, үстеулерді, қосымшаларды қолданады; адамдардың мамандықтарын, олардың ерекшеліктерін білдіретін сөздерді біледі, тұрмыстық заттар және қоршаған табиғат заттарының мәнін түсінеді;  себеп-салдарлық байланыстарды орната біледі; жалпы мағыналас сөздерді (көлік, өсімдіктер, киім) қолданады;  сан есімдерді ретімен атайды, оларды зат есімдермен септіктерде, жекеше және көпше түрде байланыстырады; отбасы, отбасындағы тұрмыс, халықтық дәстүрлер, қаласы (ауылы) туралы айтып бере алады; үлгі бойынша әңгіме құрастыра алады; шағын әңгімелер мен ертегілерді мазмұндайды. Көркем әдебиетте  көркем шығармаларды эмоционалды қабылдай біледі;  таныс ертегілердің мазмұнын айтып береді; өзіне ұнайтын бірнеше шығармаларды атайды; әдеби кейіпкерлердің қылықтарын бағалай алады; оқиғаларды ойдан құрастырады, таныс шығармалардан үзінділерді сахналайды.

         Мектепалды топ балалары ана тіліндегі барлық дыбыстарды айта алады; дыбыстарды анық айтуды, интонацияны игерген;  сөздерге дыбыстық талдау жасайды; алуан түрлі заттарды жалпылайды және сипаттайды; қоршаған орта туралы түсінігі бар;  негізгі ойды дұрыс жеткізе алады;  әңгімелерді бірізді айтып береді;  әңгіменің жалғасы мен соңын құрастырады. Көркем әдебиетте баяндау сипатын сезініп, шығармалардың мазмұнын эмоциалы қабылдай алады;  әдеби жанрларды ажыратады;  өлеңді мәнерлеп жатқа оқиды;  мазмұнның жүйесін сақтай отырып, шағын шығармаларды айтып бере алады;  әңгіменің соңын ойдан шығарады;  кітаптарға қызығушылық танытады. Сауат ашу негіздерінде қатаң және ұяң дауыссыздарды ажыратады;  үш дыбыстан тұратын сөздерге дыбыстық талдау жасайды;  түрлі сызықтар, штрихтар жүргізеді.

7. Тыңдалды: «Аралық мониторинг жүргізудің қорытындысы»талдау

Балалардың дамуына мониторинг жүргізуде педагог:

Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты талаптарын;

Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың Үлгілік оқу бағдарламасының мазмұнын;

Бақылау парақтары мен Баланың жеке даму картасын толтыру тәртіптерін білуі;

-        мектепке дейінгі педагогика мен психология негіздерін;

-        диагностика жүргізу әдістері: бақылау, ойын жағдаяттарын құру, ойын,

әңгімелесу, сұрақтар мен жауаптар, бейнелеу әрекеті нәтижелерін зерттеу;

-        мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мазмұнын игеру деңгейін есептеу әдістерін;

-        ақпараттық-коммуникациялық технологияларды игеруі қажет.

Мониторинг мектепке дейінгі ұйымдардағы және мектепалды топтарындағы балаларға жүргізіледі. Мониторингтің критерийлері (өлшемшарттары) балалардың жасына сәйкес олардың физикалық дамуын, коммуникативтік, танымдық, зияткерлік, шығармашылық дағдыларын, зерттеушілік қабілеттерін дамыту, әлеуметтік-эмоционалдық дағдыларын қалыптастыруға ықпал ететін:

Шешім: Аралық мониторинг жүргізудің қорытындысын анықтау. 

8. Тыңдалды: Көктем аналарға арналған ертеңгіліктер сценарилерін талқылау және бекіту.      №4 педагогикалық кеңесті әзірлеу «Денсаулық сақтау дамыту кеңістігі» Сөз сөйлеуге дайындалуға көмек беру

Сөйледі: Әдіскер Г.К.Абенова  алда жасалатын жұмыстарға тоқталып өтті. Наурыз айында ата-аналарға көктем мезгіліне байланысты берілетін кеңестер ата-аналар бұрышына уақытылы ілініп, мәліметтер берілуін және наурыз айында ұйымдастырылған іс-әрекеттер уақытылы өтілуін, балаларға жол ережесін үйрету, балалармен өтетін спорттық сайысына тыңғылықты дайындалуларын, балабақша мен мектеп сабақтастығы, әрбір өткізген шараларының есебін уақытылы тапсырып отыруларын айтты. Алда келе жатқан көктемгі аналарге арналған ертеңгілік сценарилерін алып, оларды талқылауға ұсынды. Сонымен қатар №4 педагогикалық кеңесті әзірлеуде «Денсаулық сақтау дамыту кеңістігі» сөз сөйлеуге дайындалуға көмек беруді ұйымдастырды. 

Әдістемелік кеңес төрайымы:                                         Абенова Г.К.

Хатшы:                                                                          Романова Л.Ю.

Хаттама №1

Уақыты: 26.09.2024 жыл

Тақырыбы: «Балабақшаның жылдық жұмыс жоспарын талқылау, өзгерістер енгізу, толықтыру»

Тыңдалды: Педагогикалық үдерісті жаңа оқу жылына дайындау, педагогтардың құжаттарды талапқа сай толтырулары, жаңа оқу жылына дайындық:

- перспективалық жоспар, циклограмма, мониторинг;

- өзіндік білім көтеру тақырыптары мен жоспарын талқылау;

- портфолио жинақтау;

- жеке бағдарламалар, шығармашылық жобалар дайындау.

Сөйледі: әдіскер Абенова Г.К. 2024-2025 оқу жылына арналған әдістемелік нұсқау хатпен танысу және өзгерістерді қарастыру бойынша биылғы оқу жылында тәрбиешілердің, педагогтардың құжаттарды талапқа сай толтырулары, жаңа оқу жылына дайындығы. МДҰ-да тәрбиелеу-білім беру процесін ұйымдастыру үшін алдымен тәрбиеленушілер үшін қауіпсіз және жайлы ортаның құрылуына ерекше назар аудару қажет. 

Мектепке дейiнгi ұйымдар қызметiнiң үлгілік қағидаларына сәйкес МДҰ-ның негізгі міндеттері:

         - мектеп жасына дейінгі тәрбиеленушілердің өмірін және денсаулығын қорғау;

         - тәрбиеленушілердің, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері және жеке мүмкіндіктері бар тәрбиеленушілердің дене, зияткерлік және жеке тұлғалық дамуын қамтамасыз ететін оңтайлы жағдайлар жасау. 

         «Білім туралы» ҚР Заңы шеңберінде МДҰ басшысы ұйымды тікелей басқаруды жүзеге асырады, оқыту мен тәрбиелеудің, еңбек пен демалыстың салауатты және қауіпсіз жағдайларын жасауға, кадрларды іріктеуге, орналастыруға және қызметкерлердің нормативтік құқықтық актілерге сәйкес лауазымдық міндеттерін орындауын бақылауға жауапты болады^[1] .

         Балалардың құқықтарын бұзу жағдайларының жиілеуіне байланысты балалардың күні бойы қауіпсіз болуының алдын алу және ескерту үшін тәрбие-білім беру үдерісіне тиісті бақылауды қамтамасыз ету, алдын алу іс-шараларын уақтылы жоспарлау және баланың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін жағдайларды жою жөнінде тиісті шаралар қабылдау ұсынылады.

           Педагогтер балаларда барлық режимдік сәттерде қауіпсіз мінез-құлық дағдыларын қалыптастыруға ерекше назар аударуы керек.

Маңызды сапалы өзара іс-қимыл – бұл педагогтің әр баламен жеке қарым-қатынасы, баланың іс-әрекетіне және оның пікіріне шынайы қызығушылық, тыңдау, қолдау көрсету, жылы көзқарас таныту, топта/сыныпта эмоционалды жайлылық орнату, мүдделер мен қажеттіліктерді құрметтеу, жетістіктерге қуану, балалардың бастамаларын қолдау болып табылады.

Құбылмалы әлемде педагогтің үнемі даму, сұрақтар қою, дәлелдер іздеу, оларды сыни тұрғыдан талдау және шығармашылық эксперименттер жүргізу қабілеті маңызды. Педагогтер белсенді зерттеуші және балалармен жұмыс істеудің жаңа нысандарын жасаушы, жаңашыл және жауапты болуы тиіс.

Сонымен қатар, педагогтер тәрбиелеу-білім беру процесінде стандарттың талаптарын ескеруі, үлгілік жоспарының нормативтік оқу жүктемесін орындауы, үлгілік бағдарламаны іске асыруы, тәрбиеленушілердің жасына, психофизиологиялық ерекшеліктеріне, қабілеттеріне, мүдделері мен қажеттіліктеріне сәйкес нысандарын, әдістерін, тәсілдерін, құралдарын қолдануы қажет.

Үлгілік бағдарламаның нұсқаулығын пайдалану ұсынылады^. 

Тәрбиелеу-білім беру процесі:

- перспективалық жоспарға;

- циклограммаға сәйкес жүзеге асады.

Үлгілік бағдарламаның мазмұнын меңгерту бойынша мониторинг жүргізіледі.

Тәрбиелеу-білім беру процесін ұйымдастыру үшін педагог ұйымдастырылған іс-әрекеттің Перспективалық жоспарын әзірлейді, апта сайын тәрбиелеу-білім беру процесінің Циклограммасын Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту ұйымдарының педагогтері жүргізу үшін міндетті құжаттар тізбесі сәйкес құрады.  

Перспективалық жоспарды Үлгілік жоспарлар мен Үлгілік бағдарламаға сәйкес жас тобында жұмыс істейтін педагогтермен, тәрбиешілермен бірлесіп, жасайды. Перспективалық жоспарда оқу жылына арналған міндеттер бөлінеді, олар балалардың бағдарламаны игеруіне байланысты қайталануы, толықтырылуы, түзетілуі және өзгертілуі мүмкін.

Циклограмма әр аптаға құрылады, ол балаларды қабылдаудан бастап, түрлі балалар әрекеттерін, серуенді өткізуді, күндізгі ұйқыны ұйымдастыруды, балалардың үйге қайтуына дейін барлық режимдік сәттердің орындалуын қамтамасыз етеді.

Циклограмманың құрылымы МДҰ-ның күн тәртібіне сәйкес құрылады.

Циклограмманы жоспарлауға қойылатын талаптар:

         - аптаның әрбір күніне Перспективалық жоспардағы ұйымдастырылған іс-әрекеттердің міндеттеріне сәйкес балалармен өткізілетін әрекет түрлерін анықтау;

         - әрбір әрекет түрлерін өткізуде бағдарлама мазмұнын жүйелілік пен сабақтастық қағидасын сақтау;

         - балаларды тәрбиелеу мен оқытуда инновациялық технологияларды, әдістер мен тәсілдерді қолдану;

         - балалар әрекетін ұйымдастыру үшін жайлы дамытушы заттық- кеңістіктік орта құру.

Ұйымдастырылған іс-әрекет – Үлгілік бағдарламаның мазмұнын, оның ішінде мектепке дейінгі ұйымның жұмыс бағытын ескере отырып, балаларды қазақ халқының ұлттық құндылықтарына, отбасылық құндылықтарға, патриоттық сезімге, Отанға деген сүйіспеншілікке, мәдени-әлеуметтік нормаларға баулу, қауіпсіз мінез-құлық қағидаларын  қалыптастыру бойынша міндеттерді іске асыру үшін күні бойы педагогтің ойын түріндегі түрлі балалар әрекеті арқылы ұйымдастыратын кіріктірілген әрекеті.

Циклограмманың «Ұйымдастырылған іс-әрекет» бөлімін құрастыруда алдымен тақырыбы жазылады, егер болған жағдайда, ал тақырып болмаған кезде ойын немесе әрекет түрлері жазылады. Содан кейін Перспективалық жоспарда айқындалған міндеттерді іске асыру үшін әр күнге кіріктірілген ұйымдастырылған іс-әрекеттің міндеттері айқындалады.

Ұйымдастырылған іс-әрекеттерді барлық топпен де, шағын топтармен де қызығушылық орталықтарында ұйымдастыруға болады. 

Ұйымдастырылған іс-әрекетті өткізу кезінде педагог түсіндіруге уақытты көп бөлмей, оның орнына көрсетуге, балалардың әрекеттерді орындауына мән беруі қажет.

Педагог әрекетінің алгоритмі:

• балаларға айтып беру;
• балаларға көрсету;
• балалармен бірге орындау.

         Ұйымдастырылған іс-әрекет тек топ бөлмесінде ғана емес, сондай-ақ жатын, қабылдау бөлмелерінде, арнайы кабинеттерде дәліздерде, ойын алаңдарында және т.б. балаларға қауіпсіз, жайлы жағдайларда өткізу ұсынылады. 

Ұйымдастырылған іс-әрекеттердің, сондай-ақ режимдік сәттердің жүргізілуіне меңгеруші және әдіскер Әдістемелік нұсқау хаттың 1, 2, 3 қосымшасында берілген Бақылау парақтарына сәйкес бақылау жасайды.   

3-қосымшаның 16-бағанында педагогпен өткізілетін жұмыс түрін көрсетуге болады. 17-бағанда педагогтермен   өткізілетін  жұмыс бөлімінде барлық топтарда өткізілген бақылау нәтижелеріне сүйене отырып, жалпы МДҰ бойынша ұйымдастырылатын жұмыс түрін, алдағы уақытқа немесе келесі жылға  жоспарлау ұсынылады. Бұл әдістемелік қолдауды жүйелі түрде жүргізуге мүмкіндік береді.

Сондай-ақ, Институттың сайтында Педагогтер үшін тәрбиелеу-білім беру процесін ұйымдастыру, даму ортасын жарақтандыру, ұйымдастырылған іс-шараларды, режимдік сәттерді, бағыттар бойынша МДҰ жұмысын жүргізу, «Әжелер мектебі», «Аналар мектебі», «Әкелер мектебі» жұмыстарын ұйымдастыру бойынша негізгі құжаттар; іс-шаралар мен ертеңгіліктер орналастырылған, отбасындағы балаларды тәрбиелеу және дамыту бойынша ата-аналарға арналған логопедтердің, психологтардың және мамандардың кеңестері; ойындар, сондай-ақ мектепалды даярлық бойынша ұсынымтар орналастырылған «Виртуалды әдістемелік кабинет» ашылды. 

Балабақшалар жанында «Әжелер мектебін», «Аналар мектебін», «Әкелер мектебін» ұйымдастыру

Мектепке дейінгі білім беру сапасын арттыру үшін отбасы мен МДҰ-ның тығыз ынтымақтастығы қажет. 

Ата-аналарды педагогикалық процеске тарту үшін:

балаларды дамыту мен тәрбиелеуде отбасының және МДҰ-ның күш-жігерін біріктіру, әр тәрбиеленушінің отбасымен серіктестік қарым-қатынас орнату;

ата-аналарды, тәрбиеленушілер мен педагогтерді өзара түсіністік, ортақ мүдделер, қарым-қатынасқа оң көңіл-күй және қайырымды өзара қолдау атмосферасын құру;

ата-аналармен және балалардың заңды өкілдерімен сындарлы ынтымақтастық орнату үшін педагогтарды даярлау қажет.

Бұл бағыттарды іске асыруда балабақшалар жанында «Әжелер мектебін» «Аналар мектебін», «Әкелер мектебін» ұйымдастырудың маңызы зор. Бұл шағын қауымдастықтың міндеті - ата-аналар мен балалардың арасында қарым-қатынас мәдениетін дамыту, өзара түсіністік, екіжақты сыйластық, сыпайылық сақтау, мейірімділік таныту, үлгі болу ұрпақтар сабақтастығын тәрбие жүйесіне енгізудің тиімді жолдарын қарастыру. 

Мониторинг түрлі жас топтарының Үлгілік бағдарламада айқындалған күтілетін нәтижелерге педагогтің қол жеткізу деңгейлерін және педагогтің баламен жеке жұмыс жүргізуде алдағы әрекетін анықтауға мүмкіндік береді. 

Балалардың дамуына мониторинг жүргізуде педагог:

         - Стандарт талаптарын;

- Үлгілік бағдарламасының мазмұнын;

- Бақылау парақтары мен Баланың жеке даму картасын толтыру тәртіптерін;

- мектепке дейінгі педагогика мен психология әдістерін ескеру;

- мониторинг өткізу әдістерін

- мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту мазмұнын меңгеру деңгейін есептеу әдістерін;

- ақпараттық-коммуникациялық технологияларды меңгеру қажет.

Мониторингтің критерийлері балалардың жасына сәйкес олардың физикалық дамуын, коммуникативтік, танымдық, зияткерлік, шығармашылық дағдыларын, зерттеушілік қабілеттерін дамыту, әлеуметтік-эмоционалдық дағдыларының қалыптасу деңгейін көрсетеді:

1)   дене шынықтыру 

2)   жүзу (жүзу бассейні болған кезде);

3)   сөйлеуді дамыту;

4)   көркем әдебиет;

5)   сауат ашу негіздері;

6)   қазақ тілі;

7)   сенсорика;

8)   математика негіздері;

9)   құрастыру;

10) қоршаған ортамен таныстыру;

11) сурет салу;

12) мүсіндеу;

13) жапсыру;

14) музыка.

Мониторинг нәтижелерін алу әдістері:

- балаларды ұйымдастырылған іс-әрекеттер мен ойындар кезінде бақылау;

- әңгімелесу;

- балалардың салған суреттерін, қолдан жасаған бұйымдарын талдау және басқалар арқылы.

Жетекші әдіс – бақылау, педагог баланың дамуын табиғи жағдайда, күнделікті өмірде қадағалайды. 

Мониторинг жылына 3 рет:

-   бастапқы – қыркүйекте;

-   аралық – қаңтарда;

-   қорытынды – мамырда жүргізіледі.

Мониторинг жүргізу ерте жас тобында аралық, ал қалған топтарда бастапқы бақылаудан басталады. Ерте жас тобы Үлгілік оқу бағдарламасының мазмұнын алғаш рет игеріп отырғандықтан, оларда бастапқы бақылау жүргізілмейді.

Басқа топтар үшін бастапқы бақылау алдыңғы жастың Бақылау парақтарымен жүргізіледі. Ал аралық және қорытынды бақылау жүргізу үшін сол жасқа сәйкес бақылау парақтары қолданылады. 

МДҰ өзінің вариативтік бағдарламасын іске асыру барысында таңдаған бағытқа сәйкес келетін мазмұн бойынша Үлгілік бағдарламаның мазмұны бойынша балалардың дағдыларының даму деңгейін анықтау мақсатында өткізілетін мониторинг сияқты вариативтік бағдарламаның күтілетін нәтижелері бойынша мониторинг жүргізіледі. 

Ол үшін мониторинг жүргізілетін күтілетін нәтижелерге сәйкес вариативтік мазмұнның жоғары, орташа, төмен деңгейлері бойынша критерийлері мен индикаторлары бар бақылау парағы әзірленеді.

Мониторинг нәтижелері бойынша топ тәрбиешісі, мектептің  мектепалды сыныбының педагогі жас тобында жұмыс істейтін басқа педагогтермен   бірлесіп, оқу жылына баланың Жеке даму картасын толтырады. Жеке картада дамыту және/немесе түзету шаралары жазылады. Түзету шаралары критерийлер бойынша орташа және төмен деңгей көрсеткен балалармен жүргізіледі.

          Бастапқы мониторинг нәтижелері бойынша шаралар қазан-желтоқсан, аралық мониторинг нәтижелері бойынша шаралар ақпан-сәуір, қорытынды мониторинг нәтижелері бойынша шаралар маусым-шілде айларында жүргізіледі.

Қорытындыға Үлгілік  бағдарламада белгіленген күтілетін нәтижелерге сәйкес баланың даму деңгейі көрсетіледі. 

2024-2025 оқу жылынан бастап мектепке дейінгі білім беру мен бастауыш мектепті  сабақтастыру мақсатында үлгілік бағдарламаны, топтар мен сыныптарды «Балақайлар мектебі» қысқа мерзімді мектепалды даярлау бағдарламасын игеру қорытындылары бойынша Баланың дамуының жеке картасы әзірленіп, Ұлттық білім беру дерекқорында іске асырылды. ЖДК мектеп алдындағы топтың тәрбиешісімен немесе жалпы білім беретін мектептің мектепалды сыныбының педагогімен толтырылады және бала мектепке түскен кезде бірінші сынып мұғалімдері үшін мектеп жасына дейінгі баланың даму деңгейі туралы негізгі ақпарат көзі болып табылады.

Шешім: 

1. Перспективалық жоспар, циклограмма, мониторинг 2024-2025 оқу жылындағы әдістемелік нұсқаулық хат талаптарына сай толтырылсын.
2. Әр педагог өз білімін көтеру тақырыбы аясында жан-жақты жұмыстарды жүргізуді жандандырсын.

3. Аттестациядан өтетін педагогтар портфолио жинақтасын.

4.  Педагогтар жеке бағдарламалар, шығармашылық жобалар дайындасын.

2.Тыңдалды: «Заттық кеңістік дамытушы ортаны мазмұны»  бақылау қорытындысы
 Сөйледі: Әдіскер Абенова Г.К. 

Заттық-кеңістіктік дамытушы орта – бұл баланың психикалық әл-ауқатының қауіпсіздігіне, оны дамыту мақсаттарына сәйкес кеңістікті ұйымдастыру және баланың өз бетінше үйрену қабілетін дамытуға оң ықпал ететін жабдықтар мен басқа да жарақтарды пайдалану. 

Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында және мектептердің мектепалды 

сыныптарында тәрбиелеу-білім беру процесін ұйымдастыру үшін дамытушы 

заттық-кеңістіктік ортаны ұйымдастыру ұсынылады . 

Дамытушы заттық-кеңістіктік ортаны - балалардың заттар мен 

ойыншықтарға еркін қолжетімділікті және күні бойы немен айналысатынын өз 

бетінше таңдауын, өз идеяларын іске асыру мүмкіндігін қамтамасыз ететін, 

олардың бастамасын қолдау үшін жоспарланған әртүрлі материалдары бар орта. 

Дамытушы ортаны құруға ұсынымдар:

- Үлгілік  бағдарламаны және білім беру бағдарламаларын іске асыруды қамтамасыз етуі;

- балалардың жастарына сәйкес болуы;

- барлық топтық бөлменің үй-жайлары, кабинеттер, ойындар мен ойыншықтар, материалдар, құралдардың тәрбиеленушілер, оның ішінде ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар үшін қолжетімді болуы;

- балалардың демалуына немесе оңаша ойнауына, қолайлы эмоционалды жай-күйін дамытуға арналған орынды жабдықтау;

- ересек пен баланың бірге әрекет етуі үшін қанық, мазмұнды болуы;

            - әртүрлілік 

- балалар әрекеті түрлерінің  вариативтілігі; 

         - көпфункционалдылығы 

• өзгермелі болуы.

Топтық бөлмелерде мынадай қызығушылықты орталықтарын құруға болады:

- ұлттық құндылықтар;

- сюжетті-рөлдік ойындар;

- театрландырылған ойындар;

- демалыс орны;

- кітап бұрышы;

- құрастыру және робототехника;

- табиғат және ғылым; 

- шығармашылық; 

- мамандықтар әлемі.

Мектеп жасына дейінгі балаларды қазақ халқының тұрмыстық заттарымен және салт-дәстүрлерімен таныстыру үшін ұлттық құндылықтар кабинетін немесе орталығын ашу және:

- қазақ халқының тұрмыстық заттарымен, музыкалық аспаптарымен, әшекей бұйымдарымен, ұлттық киімдерімен және басқалармен жабдықтау;

- қазақ халқының ұлттық ойындарын ойнауға орындарды жабдықтау;

- кілем тоқитын, құмыра, ыдыс-аяқ жасайтын құралдармен жабдықтау;

- қыздардың шашын өретін, қамшы өретін бұрыштар жасау;

- балаларға арналған түрлі шараларды өткізу үшін құралдармен жабдықтау, «Әжелер мектебі», «Әкелер мектебі» «Жас аналар мектебі» жұмыстарын ұйымдастыру үшін жағдай жасау ұсынылады.

Шешім: Заттық-кеңістіктік дамытушы ортаға қойылатын талаптарды орындау.

3. Тыңдалды: Бастапқы мониторинг жүргізудің қорытындысы.

Шешім: Бастапқы мониторинг жүргізудің қорытындысын анықтау. 

4.Тыңдалды: Кіші жастағы балалардың бейімделу деңгейі.

Сөйледі: Психолог Жораева Г. Жаңадан келген балалардың бейімделуіне жағдай жасау.  Көптеген балалар балабақшаға  2,  3 жастан бастап бара бастайды. Кейбіреулері үшін үй жағдайынан басқа ортаға ауысу қиындық тудырмай таныс адамдарымен, ойыншығымен оңай ажырап келесі бір ортаға тез үйренісіп жатса, ал кейбіреулері үшін үлкен күйзеліс тудырады. Мұндай күйзелістер олардың мінез – құлығындағы өзгерістерге, көңіл күйінің болмауына, одан әрі күйбеленушілікке, жүйке жүйесінің бұзылуына әкеліп соғады.
               Кез келген балаға алғаш рет балабақшаға бару – үлкен күйзеліс. Бұған дайын деген баланың өзі жаңа ортаға үйрену барысында дағдарысқа ұшырайды. Әрине қасында өзі үйренген жақындарының болмауы, әрқашан қолдайтын ата-анасының жанынан табылмауы, мүлдем бұрын көрмеген балалардың болуы, танымайтын ересектерді көруі және оларды тыңдау, өздеріне жат ыдыстан тамақтануы, үйренбеген төсекке жатуы – осының бәрі оған мүлдем жат.
 2-3 жастағы нәресте ойыншықпен ойнауға, басқа баламен тіл табысуға немесе түсінуге, қалағанын сұрауға, ойын жеткізуге, сезімін білдіруге қауқарсыз.
              Тәрбиешілер үшін де топқа жаңа балалардың келуі – үлкен сын. Осы кезде балалардың арасында дұрыс көзқарас, достыққа негізделген берік орта қалыптастыру керек. Одан кейінгі талаптар, оқу үрдісі, жеке басына қызмет көрсету тағы басқасы толықтырырылып отыратындықтан бала ортаға тез бейімделеді.
           Ата-анамен жұмыс баласын балабақшаға әкелместен бұрын басталуы қажет. Баласын тіркеу барысында ата-ана балабақшаға тәртібімен, баласына сол ортаға үйренуін қандай көмек көрсету керектігін хабардар болуы қажет.
 Кейбір балабақшаларда психолог, тәрбиеші ата-аналармен әңгіме жүргізеді, кейбір кезде медбике, дәрігер немесе сол топтың тәрбиешісі сол іспен айналысады.
            Ата-аналар мен тәрбиешілер бейімделу кезеңінің ұзақтығы мен әсерін, әр түрлі жағдайлармен алдын ала танысулары керек.
           Топ тәрбиешісі біріншіден, балабақшаға келе бастаған балалардың психикалық дамуымен және физикалық деңгейі жағынан өздерінің қабілеті бойынша, әр түрлі болатынын кездестіре бастайды. Кейбір балалар 2 жас шамасында келеді және өздігінен жүре алмайды, өздігінен тамақтана алмайды және ойнауды білмейді, балаларды жатырқайды, сонымен қатар анасын үнемі сағынады. Енді біреуі 3 жаста келеді және не нәрсеге болсын икемді, бірақ балалар ортасына қалыптаспаған, итеріп және ұрып жіберуі де мүмкін. Осыған байланысты белгілі бір қысқа мерзімде барлығын, не болып жатқанын және олардан не талап етілетінін ұғатын бір деңгейдегі топты жинақтау қажет.
 Егер балалар тәрбиешіні түсіне алатын болса – оларды үйде үйретпеген немесе олар жасап үйренбеген іс-әрекеттерге баулу жеңілдік туғызады. Әрине, біріншіден, басты маңыздылықты әрқайсысына жекелей назар аудару керектігін, кім неге қабілетті, кімде қандай қиындықтар барын есте сақтау қажет. Бір мезгілде тәрбиеші балалардың бір-біріне назар аударып, есімдерін есте сақтап қалуына, мүмкіндігінше аттарын атай алуына және тәрбиешіге де солай айтқызуына жеткізу қажет. Бұл үшін танысуға бағытталған, есімдерін жаттауға арналған, сол сияқты әр баламен амандасу және сәлемдесу рәсімдеріне арналған ойындар бар.
            Көптеген балабақшаларда ата-аналар бірінші аптасында толық емес күнде балаларын әкеледі, шамалы уақытқа (әдетте түске дейін) тек қалдыру мақсатында.
            Осындай қысқа кездесулерден кейін бала ата-анасыз қалуға, шамалы уақытқа, одан кейін уақыт созыла келе өз еркімен қалдыруға болады. Көрсеткендей, оныншы күннен бастап, бала қалыптасады.
 Жоғарыда айтылғандай, осындай қысқа кездесулер тек таңғы қыдырыста емес, кешке де болғаны дұрыс. Өйткені бала көбін танып, басқа топ балаларын қарап үлгереді және ең бастысы – барлығының ата-анасы оларды алып кететініне көз жеткізеді.
 Бала психологиялық тұрғыдан, ешкім балабақшада қалмайтынын, оларды ата-аналарының алып қайтатынын түсінуі керек.
 Кейбір балалар үйренбеген ортада тамақтанып, ұйықтай алмайды. Баланың топты ортада анасыз қалуы үшін санаулы күндер өтуі қажет. Мұндайда баланың өз ойыншығын алып жүруін қадағалаған жөн. Балаға төсек орнын алдын ала көрсетіп, басқалар да солай жататынын айту керек.

Ұсыныс : Кіші жастағы балалардың бейімделуіне жағдай жасау. 

5. Тыңдалды: Ағымдағы мәселелер

Сөйледі: Әдіскер Г.К.Абенова  алда жасалатын жұмыстарға тоқталып өтті. Қазан айында ата-аналарға күз мезгіліне байланысты берілетін кеңестер ата-аналар бұрышына уақытылы ілініп, мәліметтер берілуін және қазан айында жоспарланған ата-аналарға арналған ашық есік күні уақытылы өтілуі. Балаларға жол ережесін үйрету, балалармен өтетін спорттық сайысына тыңғылықты дайындалуларын, балабақша мен мектеп сабақтастығы, әрбір өткізген шараларының есебін уақытылы тапсырып отыруларын айтты. Алда келе жатқан күзгі ертеңгілік сценарилерін алып, оларды талқылауға ұсынды. Сонымен қатар №2 педагогикалық кеңеске «Балаларды сауықтыру шынықтыру құралдарынның көрмесін» дайындауда көмек беруді ұйымдастырды. 

Әдістемелік кеңес төрайымы:                                       Абенова Г.К.

Хатшы:                                                                        Дуйсекулова Б.